چرا بسیاری از نماز گزاران مرتکب گناه می شوند؟

حال آن که قرآن فرموده: نماز انسان را از کارهای زشت باز می دارد.

بازدارندگی از گناه جزئی از طبیعت نماز است. نمازی که نمازگزار را به یاد نیرومندترین عامل بازدارنده از گناه؛ یعنی، مبدأ و معاد می اندازد، باید دارای خاصیت بازداری از فحشا و منکر باشد.

نماز، صفتی در روح انسان ایجاد می کند که به مثابه یک پلیس درونی است و همراهش را از منکرات منع می کند و در نتیجه روحش را از ناپاکی گناهان و آلودگی های ناشی از آنها دور نگه می دارد.

چون وقتی انسان در محضر خدا حضور می یابد و او را از همه چیز و همه کس بالاتر و بزرگتر از حد وصف می پرستد و از او کمک میجوید و راه راست را از او میخواهد و بیزاری خود را از راه غضب شدگان حضرت کردگار و گمراهان بروز می دهد، بی تردید حرکتی در قلب و روحش به سوی پاکی و تقوا پدید می آید. شخص نمازگزار در شبانه روز حداقل پنج بار قامتش را برای خدا خم می کند و پیشانیش را در مقابل عظمت خالقش بر خاک میساید و بر یگانگی و رسالت رسولش مهر تأیید میزند و علاوه بر این ها پیش از هر نمازی خود را می شوید و پاک می سازد و از پلیدی نجاست و حرام دور می کند.

چنین امور و حالاتی، طبیعتا موجی از معنویت در او پدید می آورد و خس و خاشاک گناه و هوس و پوچی و بیهودگی را از وجودش دور می کند؛ زیرا هر یک از آنها به تنهایی تأثیری بازدارنده در برابر فحشا و منکر دارد. و البته مجموعه آنها که نماز نامیده می شود. تاثیر کلّی تر و قوی تر در بازداری از فحشاء و منکر دارد. به عبارت دیگر هر نمازی به اندازه نقص و کمالش، صاحب خود را از فحشاء و منکر منع می کند. لیکن نماز هر چند سطحی و ناآگاهانه باشد غیرممکن است که هیچ گونه تاثیری در نمازگزار نداشته باشد.

آنان که نماز حقیقی نمیخوانند و آلوده به گناه هستند؛ اگر همان نماز ناقص و سطحی را نخوانند از آن هم آلوده تر خواهند شد.

از جابر بن عبدالله انصاری روایت شده که گفت: به رسول خدا(ص) گفتند: فلان شخص روزها نماز میخواند و شب ها به سرقت اشتغال می ورزد، فرمود:

«اِنَّ صَلاتَهُ لَتَردِعَه؛ همانا نمازش او را از آن عمل باز خواهد داشت.»(1)

عالمی گفت: مویز موجب ازدیاد حافظه است. به او گفتند: پس چرا فلانی که مویز بسیار می خورد، حافظه اش کم است؟

عالم گفت: اکنون که مویز می خورد حافظه اش این است؛ اگر مویز نمی خورد چه حافظه ای می داشت؟!

نماز در بازداری از گناه اثر دارد. اما کیفیت نماز و اثر پذیری از آن متفاوت است و شاید هوا و هوس های درونی شخص مانع تاثیر نماز می شوند و آن را از اثر می اندازند. نماز او در حد توان خود جلوی دشمن درونی را گرفته است و مانع از فحشا و منکر شده است؛ لیکن نفس اماره اش بسیار قوی بوده است. این نکته نیز مسلم است که نماز با کیفیت و نیرومند مانع از تسلیم او در برابر شیطان نفس خواهد شد.

فضیل بن عیاض سرکرده دزدان بود، به کاروان ها و خانه های مردم یورش می برد و کالا و داراییشان را به سرقت می برد، مردم نه از دست او و دار و دسته اش در امان بودند و نه قادر به منع او بودند. دستگاه حکومتی نیز توان بازداشتن او را نداشت. اما این فضیل به خاطر ایمان مختصری که داشت و نمازش را به جای می آورد. در نهایت همین امر مانع زشت کاری او گردید.

نیمه شبی از دیوار خانه ای بالا رفت تا گناهی دیگر انجام دهد. ناگهان صدایی شنید.چون گوش فرا داد. تلاوت این آیه را از صاحب آن صدا شنید.

«اَلَمْ یَأْنِ لِلَّذینَ امَنُوا اَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهمْ لِذِکْرِ اللّهِ؛ آیا مؤمنانی را وقت آن نرسیده است که دلهایشان برای خدا فروتن گردد.»(1)

ناگهان به خود آمد و اشکش فرو ریخت، از دیوار فرود آمد و به سمت خانه اش روان گردید درحالی که مرتبا می گفت: خداوندا! آری وقت آن رسیده است.

اثر بخشی نماز علت تامه برای منع از معصیت شمرده نمی شود. تاثیر آن نیز به گونه ای نیست که تخلف نپذیرد. ممکن است موانعی، اثر نماز را خنثی کند؛ ولی اگر مانعی جلوی تأثیر آن را نگیرد مسلما فایده خواهد بخشید. نماز و یاد خدا و موانعی که اثر آن را خنثی می کند، مانند دو کفه یک ترازو است؛ اگر کفه نماز سنگین تر شود، نماز گزار از گناه باز می ماند واگر کفه موانع سنگین شود، نمازگزار از یاد خدا و حقیقت نماز منصرف و متوجه امور دیگری می گردد و چه بسا که مرتکب گناهان گردد.

باید دانست که اگر اشکالی در عدم تأثیر هست، در نمازگزاری است که چنین نمازی را بجا می آورد.

1- 1. بحارالانوار، ج 79، ص 199.

1- 1. سوره حدید، آیه 16.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: