برای تبادل لینک ابتدا ما را با عنوان ندای وحی و آدرس nedayevahi.LXB.ir لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.
قـال رسول اللّه (ص ): اوصيكم بالشبان خيراً فانهم ارق افئده ان اللّه بعثنى بشيرا ونذيرا فحالفنى الـشـبـان وخـالفنى الشيوخ ثم قرا فطال عليهم الامدفقست قلوبهم.رسول اكرم فرمود: به شماها دربـاره نـيـكـى كـردن به جوانان سفارش مى كنم زيرا كه آنها دلى رقيق تر و قلبى فضيلت پذيرتر دارند.خداوند مرا به پيامبرى بر انگيخت تا مردم را به
سخنانى چند از پيامبر اكرم(ص) و ائمه معصومين (ع ) درباره جوانى: قـال رسول اللّه (ص ): اوصيكم بالشبان خيراً فانهم ارق افئده ان اللّه بعثنى بشيرا ونذيرا فحالفنى الـشـبـان وخـالفنى الشيوخ ثم قرا فطال عليهم الامدفقست قلوبهم.رسول اكرم فرمود: به شماها دربـاره نـيـكـى كـردن به جوانان سفارش مى كنم زيرا كه آنها دلى رقيق تر و قلبى فضيلت پذيرتر دارند.خداوند مرا به پيامبرى بر انگيخت تا مردم را به رحمت الهى بشارت دهم و از عذابش بترسانم.جـوانان سخنانم را پذيرفتند و با من پيمان محبت بستند، ولى پيران از قبول دعوتم سرباز زدند و به مخالفتم برخاستند و دچار قساوت و سخت دلى شدند.قال على (ع ): بادر شبابك قبل هرمك، وصحتك قبل سقمك.على (ع )فرموده: درياب جوانى ات را قبل از پيرى و سلامتت را قبل از بيمارى.عن جعفربن محمد عن آبائه (ص ) فى قوله تعالى: ولا تنس نصيبك من الدنيا.قال لا تنس صحتك وقوتك وفراغك، وشبابك ونشاطك وغناك وان تطلب به الاخر.امام صادق (ع )از پدران خود، در تفسير آيه ولا تنس نصيبك من الدنيا.روايت كرده است كه: سلامت، نيرومندى، فراغت، جوانى، نشاط و بى نيازى خود را فراموش منما و در دنـيـا از آنـهـا بـهـره بردارى كن و متوجه باش كه از آن سرمايه هاى عظيم به نفع آخرت خود استفاده نمايى.قال ابوعبداللّه (ع ):
برقراری ارتباط با جنس مخالف بخشی از فرایند رشد است. شاید شما، علی رغم این که پذیرفته اید فرزندتان در طول نوجوانی با جنس مخالف ارتباط پیدا خواهد کرد، زیاد به آن فکر نکرده باشید. امّا لازم است که خود را واقعاً برای این مرحله از زندگی نوجوانتان آماده کنید.اجازه دهید با واقعیت مواجه شویم: زمانه تغییر کرده است. وقتی شما در
نوجوان ها و ارتباط با جنس مخالف:
برقراری ارتباط با جنس مخالف بخشی از فرایند رشد است. شاید شما، علی رغم این که پذیرفته اید فرزندتان در طول نوجوانی با جنس مخالف ارتباط پیدا خواهد کرد، زیاد به آن فکر نکرده باشید. امّا لازم است که خود را واقعاً برای این مرحله از زندگی نوجوانتان آماده کنید.اجازه دهید با واقعیت مواجه شویم: زمانه تغییر کرده است. وقتی شما در دوران نوجوانی بودید همه چیز با آنچه امروز وجود دارد متفاوت بود. اگر شما در گذشته در مورد شیوه ارتباط با جنس مخالف متکی به نگرش والدینتان بودید ممکن است لازم باشد با آنچه در پیش رو دارید کنار بیایید.
نوجوان در مواجهه با جهان بیرون و درون و حل مسائل مربوط به آنها از راهبردها و تدابیری استفاده می کند که به مراتب از سنین قبلی متنوع تر و گسترده تر است. این گسترش عرصه شناخت و ظهور توانایی های جدید، جهان انسجام یافته سنین قبل را ویران و نیازمند بازسازی مجدد می کند. چرا که اصول پذیرفته شده دوره قبل از توانایی
مفهوم نوجوانی:
وجوان در مواجهه با جهان بیرون و درون و حل مسائل مربوط به آنها از راهبردها و تدابیری استفاده می کند که به مراتب از سنین قبلی متنوع تر و گسترده تر است. این گسترش عرصه شناخت و ظهور توانایی های جدید، جهان انسجام یافته سنین قبل را ویران و نیازمند بازسازی مجدد می کند. چرا که اصول پذیرفته شده دوره قبل از توانایی حفظ و معنی بخشی جهان جدید برخوردار نیستند. این بازسازی و نوسازی، نوجوان را درگیر یک بحران در تمامی ابعاد وجودی او می کند. به همین دلیل روانشناسان، نام های مختلفی به این دوره داده اند، دوره بحران هویت، انقلاب جنسی، طغیان و سرکشی، بروز رفتارهای نامعقول اجتماعی، طوفان و فشار، اراده و استقلال، بعشی از مردم شناسان این عوارض را در دوره جوانی متأثر از فرهنگ یک مرز و بوم می دانند و نه خصایص ذاتی نوجوان. به تعبیر دیگر فشارهای مختلف اجتماعی ـ فرهنگی و نادیده انگاشتن بسیاری از حقایق مربوط به این دوره، موجب می شود که نوجوان در این دوره سنی واکنش مطلوبی نداشته باشند.صرف نظر از دعاوی مختلف محققین، آنچه که مسلّم است و میتوان به آن باور داشت، این است که در نوجوانی تحولاتی به لحاظ شناختی و ... حادث می شود که به نوبه خود نوجوان برای سازگاری این تحولات با محیط پیرامون و بازسازی جهان درونی خود، نیازمند شرایط جدیدی در کمیت و کیفیت ارتباط بین فردی و اجتماعی است. بنابراین اگر چنین شرایطی باعث ناسازگاریها و بروز مشکلات ارتباطی در این دوران خاص است. حال اگر قرار باشد با توجه به چنین شرایط ناموزون بر دوره نوجوانی نامی بگذاریم، هیچ کدام از نامهای فوق توصیفی واقعی از جهان شگفت آور و زیبای نوجوان نیست. شاخص همه آن نامگذاریها جهان بزرگسالان و ملاک های انطباق جویی خود آنهاست. به تعبیر دیگر در فرایند مقایسه جهان آنها با جهان نوجوانان چنین نامهایی معنی می یابند. حال اگر بخواهیم توصیفی واقعی و غیر مرتبط با جهان بزرگسالان، از نوجوان داشته باشیم و در عین حال آن توصیف مبین واقعیتی باشد که تمامی اوصافی را که متأثر از ذهنیت بزرگسالان است تبیین کند، باید گفت نوجوانی عبارت است از: جهان احتمالات و فرضیات.پیامد مسلّم این خصیصه محوری در نوجوانان عدم ثبات در افکار و به تبع آن بی ثباتی در احساس و رفتار است. این آشفتگی و بحران در رویارویی با جهان خارج ـ که متأثر از یک غلت رشدی است ـ برای بازسازی مجدد دنیای درون و یافتن سبکی پایدار برای مواجهه با جهان خارج است. بنابراین بدیهی می نماید که چنین جهانی با جهان ثابت و پایدار و گاه غیر منعطف بزرگسالان همخوانی نداشته باشد. باید توجه داشت که این ناهمخوانی ها به خودی خود ناسازگارانه نیست، آنچه که به این ناهمخوانی ها دامن می زند، جهان بسته بزرگسالان و درک نکردن وضعیت روانشناختی نوجوانان است. به بعضی از ویژگی های شناختی نوجوان که به دگرگونی هایی در عرصه هیجان و رفتار منجر می وشد اشاره خواهیم کرد.
یکی از راهای کسب نشاط و شادی در زندگی، رسیدن به موفقیت و درپی آن اعتماد به نفس است که میتوان با کمک تکنیکهای ذیل به آنها دست پیدا کرد.1 . خود را سرزنش نکنيد: سرزنش و سرکوفت زدن به خود، نشاط و شادمانى را از شما سلب مى کند، زيرا نسبت هاى ناروا به خود دادن، در ضمير ناخودآگاه باقى مى ماند و از ضمير ناخودآگاه پيام هاى
آگاهی از تکنيک هاى موفقیت
یکی از راهای کسب نشاط و شادی در زندگی، رسیدن به موفقیت و درپی آن اعتماد به نفس است که میتوان با کمک تکنیکهای ذیل به آنها دست پیدا کرد.1 . خود را سرزنش نکنيد: سرزنش و سرکوفت زدن به خود، نشاط و شادمانى را از شما سلب مى کند، زيرا نسبت هاى ناروا به خود دادن، در ضمير ناخودآگاه باقى مى ماند و از ضمير ناخودآگاه پيام هاى منفى به ذهن مخابره مى شود و در اين شرايط احساس مى کنيد که توان انجام کارى را نداريد. البته اين گفته بدان معنا نيست که اشتباهات را ناديده بگيريد، بلکه نشان مى دهد که راجع به نقاط ضعف و قدرت، بايد قضاوت منصفانه داشت.2 . خود را تشويق کنيد: انتظار نداشته باشيد که ديگران از شما تعريف کرده و يا شما را تشويق کنند. چه بسا بى توجهى يا حسادت و نظاير آن باعث مى شود که ديگران کمتر شما را تشويق کنند، ولى خودتان را هر چند وقت يک بار تحسين کنيد و پاداش بدهيد. اين امر، وجودتان را از شور و شوق و شادمانى لبريز مىکند.3 . بر نقاط قوت خود پافشارى کنيد: باليدن به توانايى هاى خود، برچسب منفى به خود نزدن و برجسته کردن امتيازات، احساس رضايت و خرسندى به شما خواهد داد. پس با هر نوع تفکر منفى برخورد کنيد تا غم و غصه شما را فرا نگيرد.4. محدوديت ها و کمبودهاى خود را بپذيريد و با آنها کنار بياييد، از مشکلات نهراسيد و به شکستها نينديشيد، بلکه به موفقيت ها فکر کنيد و بدانيد فقط شما نيستيد که داراى اين مشکل هستيد. از اين طريق، جرئت پيشروى و مسئوليت پذيرى پيدا مى کنيد و شادى بر زندگى تان حاکم خواهد شد.
یكى از راه هاى امیدوارى، و کسب نشاط در زندگی توبه و بازگشت به خداست. مخصوصا در جوانان،چه بسا افرادى با مرور پرونده سیاه سابق خود، احساس شرمسارى مى كنند; به خصوص زمانى كه گناهان سنگینى مرتكب شده باشند. در این صورت زنجیر اعمال گذشته كه بر دست و پاى آنها بسته شده و شكنجههاى وجدان و افكار یأس آور كه چون كابوسى
توبه
یكى از راه هاى امیدوارى، و کسب نشاط در زندگی توبه و بازگشت به خداست. مخصوصا در جوانان،چه بسا افرادى با مرور پرونده سیاه سابق خود، احساس شرمسارى مى كنند; به خصوص زمانى كه گناهان سنگینى مرتكب شده باشند. در این صورت زنجیر اعمال گذشته كه بر دست و پاى آنها بسته شده و شكنجههاى وجدان و افكار یأس آور كه چون كابوسى وحشتناك بر روحشان سایه افكنده، مشكلات روحى زیادى را براى این دسته پدید مى آورد.اسلام فراسوى گناه كاران، روزنه اى از امید گشوده و براى جدا شدن از گذشته و آغاز زندگى جدید و حتى تولدى دیگر، (توبه) را پیشنهاد كرده است. این روش به همه نوید مى دهد كه راه به روى همه باز است. قرآن مجید مى فرماید: (قل یا عبادى الذین اسرفوا على انفسهم لاتقنطوا من رحمة الله ان اللّه یغفر الذنوب جمیعاً; اى پیامبر! به بندگان گناه كار كه بر خود ستم كرده اند، بگو از رحمت خداوند ناامید نشوند كه خدا همه گناهان را مى آمرزد.)(72) آیه فوق گسترده ترین آیه قرآنى است كه شمول آن، هرگونه گناه را دربر مىگیرد و به همین دلیل از امیدبخش ترین آیات محسوب مى شود.
توانایى جوان، برجانفشانى در راه حق، ترجیح دادن حقیقت از غیر حقیقت، شناخت عقیده درست از نادرست، ترك لذتها و زیباییهاى دنیوى از سایرین افزون است.جوان مؤمن، با وجود فراهم بودن اسباب و وسایل ظاهرى دل به آنها نمیبندد و تنها برحمت خداوند امیدوار و به قدرت او اتكا دارد. (از مقدم شدن «مِن لَدُنكَ» بر «رَحمَةً» این نكته را مى فهمیم).جوان، آنگاه
جوان در متون دینی:شاخصه های جوان از نگاه قرآن همانطور كه میدانید در قرآن كریم دوبار(و هر دو بار در سوره كهف) كلمه فتیه (جوانان) بكار رفته است، در روایتى این چنین آمده است: امام صادق عليهالسلام «از مردى پرسیدند: «فتی» به نظر شما كیست؟ آن شخص جواب داد: جوان. امام صادق عليهالسلام فرمودند: خیر، مراد از «فتی» مؤمن است. مگر نمیدانى اصحاب كهف مردان كاملى بودند، پس خداوند آنان را جوان نامید به خاطر ایمانشان». بنابراین از دید قرآن «جوان» به قدرت بازو و سن و سال نیست؛ بلكه به قدرت ایمان میباشد و در احادیث دیگرى آمده است: «همه آنها جوان نبودند و لیكن قرآن آنها را جوان نامید (براى اینكه جوان با قدرت ایمان است كه توانایى تغییر و انقلاب را دارد و میتواند راه و روش خود را عوض كند) قرآن تعبیر به «فتیه» كرد تا برساند كه آنان جوانان عادى بودند نه پیغمبر، رسول و ولى خاص».
بعضي تصور ميكنند نميتوان هم ديندار بود و هم شادمان، از اينرو ناگزير بايد يكي را انتخاب كرد. استاد مطهري ميگويد: بعضي از مقدس مآبان و مدعيان تبليغ دين، به نام دين با همه چيز به جنگ برميخيزند؛ شعارشان اين است: اگر ميخواهي دين داشته باشي، به همه چيز پشت پا بزن، دنبال مال و ثروت نرو، حيثيت و مقام را ترك كن، زن و فرزند را رها
نشاط در متون دینی:دينداري و شادي
بعضي تصور ميكنند نميتوان هم ديندار بود و هم شادمان، از اينرو ناگزير بايد يكي را انتخاب كرد. استاد مطهري ميگويد: بعضي از مقدس مآبان و مدعيان تبليغ دين، به نام دين با همه چيز به جنگ برميخيزند؛ شعارشان اين است: اگر ميخواهي دين داشته باشي، به همه چيز پشت پا بزن، دنبال مال و ثروت نرو، حيثيت و مقام را ترك كن، زن و فرزند را رها كن، از علم بگريز كه حجاب اكبر و مايه گمراهي است، شاد مباش و شادي نكن، از خلق بگريز و به انزوا پناه ببر و امثال اينها. وي اين نظر را خلاف منطق اسلام ميداند و ميگويد: يكي از مختصات دين اسلام اين است كه همه تمايلات فطري انسان را در نظر گرفته و هيچكدام را از قلم نينداخته است، و معناي فطري بودن قوانين اسلامي، هماهنگي آن قوانين و عدم ضديّت آنها با فطريات بشر است.برداشت نادرست از آيه «فليضحكو قليلاً و ليبكوا كثيراً جزاء بما كانوا يكسبون؛ آنها بايد كمتر بخندند و بسيار بگريند؛ اين جزاي كارهايي است كه انجام ميدهند»توبه82، باعث شده كه عدهاي تصور كنند اسلام با خنده و مظاهر شادي، مخالف و طرفدار گريه و اندوه است؛ در حالي كه آيه فوق در مورد شادي خاصي است كه منافقان به منظور تضعيف اراده مسلمانان از خود نشان ميدادند؛ كساني كه از شركت در جنگ تبوك سرپيچي كردند و با عذرهاي واهي در خانههاي خود نشستند و ديگران را هم دلسرد و منصرف مينمودند و ميگفتند: در اين گرماي سوزان تابستان به سوي ميدان نبرد حركت نكنيد. آنان از اين عمل خود، خوشحال بودند و قهقهه سر ميدادند و بسيار ميخنديدند. قرآن مجيد به منافقان اخطار ميكند كه بايد كم بخندند و بسار بگريند؛ گريه براي آينده تاريكي كه در پيش دارند. از اينرو در آخر آيه ميفرمايد: اين جزاي اعمالي است كه آنها انجام ميدادند. نتيجه اينكه آيه فوق، در صدد نفي شادي به صورت مطلق نيست.آيه ديگري كه ممكن است شاهدي براي مذمت شادي تلقي شود، درباره داستان قارون است كه از زبان قومش ميفرمايد: «اذ قال له قومه لا تفرح ان الله لا يحب الفرحين؛ به خاطر بياور هنگامي كه قوم قارون به او گفتند: اين همه شادي مغرورانه مكن كه خداوند شاديكنندگان را دوست ندارد»قصص76، در حاليكه اين آيه نيز، شادي خاصي را مذمت كرده و آن، شادي مستانه و مغرورانه است كه با گناه، غفلت و فساد همراه است.( جوان شادی و نشاط.سایت تبیان)
دعای ام داوود دعایی است که مخصوص روز پانزدهم رجب است و شیخ عباس قمی در فضیلت این دعا می گوید: «برای برآمدن حاجات و کشف کُرُبات و دفع ظلم ظالمان مؤثر است»
روایت واقعه عاشورا پرده های مختلفی دارد که در هر کدام درسی برای ما نهفته است. چه کسانی امام را یاری کردند؟ آنها که یاری نکردند چه بهانه هایی داشتند؟ چه کسانی در مقابل امام ایستادند؟ و ...
این پاورپوینت مجموعه چند حکمت از نهج البلاغه است و در هر اسلاید یک حکمت همراه با تصاویر زیبایی که با مفهوم آن حکمت تناسب دارد ارائه می گردد. به اسلایدها زمان داده شده است و پس از یک بار پخش تمام اسلایدها دوباره از ابتدا شروع می شود این پاورپوینت برای سالنهای انتظار و فرصت های قبل از شروع مراسم بسیار مناسب است
چه خوب است از چنین فرصت هایی برای نشر معارف گرانقدر اهل البیت علیهم السلام بخصوص کتاب گرانسنگ نهج البلاغه استفاده نماییم.
از پاورپوینت خروجی mp4 هم گرفته شده است که لینک دریافت آن در زیر قرار داده شده.
همچنین تمامی اسلایدها در قالب مجموعه عکس نوشته در فایلی قرار داده شده است (مناسب برای نشر در شبکه های اجتماعی)
این مجموعه قرائت ترتیل کل قرآن با صدای استاد محمد صديق منشاوي به تفکیک سوره می باشد.
استاد محمد صديق منشاوي
استاد محمد صديق منشاوي در سال 1299ه.ش. ، در شهر منشاه مصر در خانواده اي بسيار مذهبي پا به عرصه ي وجود گذارد .
« پدرش شيخ صديق منشاوي يكي از قاريان صوفي منش بود كه هرگز در مسير تلاوتش اجر و پاداشي طلب نكرد . از اين رو فرزندش محمد را نيز با چنين علايقي پرورش داد تا جايي كه تلاوت را تنها به جهت آنكه متعلق به اين كتاب مقدس است برگزيد . استاد محمد صدیق منشاوی به حق خوش صدا ترین قاری تاریخ قرائت قران است .صوت و لحن ملکوتی او قداست خاصی به او و تلاوتهایش داده است.
وَلَمّا أَصابَتْكُمْ مُصیبَةٌ...قُلْتُمْ أَنّی هذا قُلْ هُوَ مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِكُمْ... (آلعمران، 165) هنگامی كه مصیبتی (همچون شكست جنگ احد) به شما رسید، گفتید: این مصیبت از كجاست؟ بگو: آن از سوی خودتان است.
46.در جستجوی عوامل شكست، ابتدا باید به دنبال عوامل داخلی و ضعفهای سازمانی بود، سپس عوامل خارجی بررسی شود، زیرا عوامل داخلی به دست مدیران سازمان قابل کنترل است.
ارزیابی عملكرد، نظریه سیستمی
أَنّیلاأُضیعُ عَمَلَ عامِلٍ مِنْكُمْ مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثی بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ...(آلعمران،195) خداوند میفرماید: من تلاش هیچ صاحب عملی را تباه نمیكنم، زن باشد یا مرد، همه از یكدیگرید.
47.در سازمانها باید روشی جهت شناسایی كسانی كه وظیفة خود را به خوبی انجام میدهند، وجود داشته باشد تا ضمن تشویق آنها، انگیزش سازمانی را تقویت نمود. 48.تلاش و تلاشگر هر دو مهم هستند، كارها هم باید حسن فعلی (شكل درست) داشته باشد و هم حسن فاعلی (نیت درست). 49.در سازمانهای اسلامی، همة افراد سازمان مثل اعضای یك پیكرند در نتیجه تخریب یك فرد به مثابة تخریب سازمان است. 50.در یك بدن همة اعضا باید با هم رشد كنند، لذا باید امكان رشد سازمانی برای همة افراد فراهم باشد و تلاش مدیریت عالی سازمان بر ارتقای كیفی همة افراد معطوف گردد.
جبران خدمات
أَمْ لَهُمْ نَصیبٌ مِنَ الْمُلْكِ فَإِذًا لا یُؤْتُونَ النّاسَ نَقیرًا (نساء، 53) خداوند در بیان حالات یهودیان میفرماید: اگر حكومت در دستشان بود ذرهای از اموال و داراییها را به مردم نمیدادند و همه را برای خود برمیداشتند.
51.مدیر سازمان باید به فكر رفاه افراد سازمان و وضعیت معیشتی ایشان باشد. (یكی از وظایف مدیران، توجه به مشكلات معیشتی افراد است.)
اهلیت و صلاحیت
إِنَّ اللّهَ یَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا اْلاَماناتِ إِلی أَهْلِها ... (نساء، 58) خداوند فرمان میدهد كهامانتها را به صاحبانشان بدهید.
در روایات متعدد منظور از امانت، رهبری و مدیریت جامعه معرفی شده است. 52.ملاك عزل و نصبها، باید اهلیت و صلاحیت افراد باشد. كلید خوشبختی جامعه، بر سر كار بودن افراد لایق و رفتار عادلانه است و منشا نابسامانیها، ریاست نااهلان است. امام علی علیه السلام میفرماید: هر كس خود را در جامعه بر دیگران مقدم بدارد، در حالی كه بداند افراد لایقتر از او هستند، قطعاً به خدا و پیامبر و مؤمنان خیانت كرده است.
تشكیلات و سلسله مراتب
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَطیعُوااللّهَ وَ أَطیعُواالرَّسُولَ وَ أُولِیاْلامْرِ مِنْكُمْ...(نساء، 59) ایكسانی كهایمان آوردهاید از خداوند اطاعت كنید و فرمان پیامبر و جانشینان او را گردن نهید.
53.برای انجام اهداف سازمانی باید تشكیلات مناسب و به تبع آن سلسله مراتب تعریف شود. 54.در اجرای دستورات، اصل سلسله مراتب باید رعایت شود.
حذف دوچهرگان
وَ یَقُولُونَ طاعَةٌ فَإِذا بَرَزُوا مِنْ عِنْدِكَ بَیَّتَ طائِفَةٌ مِنْهُمْ غَیْرَ الَّذی تَقُولُ ... فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ ... (نساء، 81) منافقان به هنگام روز در محضر پیامبر صلی الله علیه و آله میگفتند: هر چه شما بگویید درست است! ولی هنگامی كه از نزد پیامبر میرفتند، برخلاف گفتههای او عمل میكردند. خداوند میفرماید: ای پیامبر از ایشان اعراض كن.
55.افراد دوچهره باید از تشكیلات سازمان حذف شوند و یا لااقل در پستهای كلیدی قرار نگیرند. پیشگامی مدیر
فَقاتِلْ فی سَبیلِ اللّهِ .... وَ حَرِّضِ الْمُؤْمِنینَ ... (نساء، 84) ای رسول! در راه خدا پیكار كن و مؤمنان را به جهاد ترغیب كن.
56.در اجرای برنامههای سازمانی، مدیر باید پیشگام باشد تا موجب ایجاد انگیزش در افراد سازمان گردد.
دوری از تبعیض
فَلا تَمیلُوا كُلَّ الْمَیْلِ فَتَذَرُوها كَالْمُعَلَّقَةِ... (نساء، 129) پس تمایل خود را متوجه یك طرف ننمایید تا دیگری بلاتكلیف رها شود.
57.مدیر نباید با رفتارهای تبعیض آمیز بعضی از نیروها را منزوی كند، بلكه باید نسبت به تمام نیروها توجه داشته باشد تا موجب افزایش انگیزش كاركنان را فراهم آورد.
ضابطه مداری
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا كُونُوا قَوّامینَ بِالْقِسْطِ شُهَداءَ لِلّهِ وَ لَوْ عَلی أَنْفُسِكُمْ أَوِ الْوالِدَیْنِ وَ اْلاَقْرَبینَ... (نساء، 135) ای كسانی كهایمان آوردهاید! همواره عدالت را بر پا دارید و برای خدا گواهی دهید، اگر چه به زیان خود یا والدین و بستگانتان باشد.
58.ضوابط بر روابط مقدم است، باید بر طبق ضابطه عمل نمود حتی اگر روابط را مخدوش نماید.
شایستگی و پاداش
وَعَدَ اللّهُ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ عَظیم(مائده،9) خداوند به كسانی كه ایمان آوردهاند و كارهای شایسته انجام دادهاند، وعدة آمرزش و پاداش بزرگ داده است.
59.تشویق و اعطای پاداش بر مبنای شایستگی و كیفیت كار، عاملی مهم در تقویت انگیزش كاركنان است.
سرپرستی
وَ لَقَدْ أَخَذَ اللّهُ میثاقَ بَنیإِسْرائیلَ وَ بَعَثْنا مِنْهُمُ اثْنَیْعَشَرَ نَقیبًا...(مائده،12) خداوند از بنیاسرائیل پیمان گرفت، سپس از میان آنها دوازده سرپرست برای دوازده طایفه برانگیخت.
60.سرپرست هر صنف بهتر است از همان صنف انتخاب شود تا مشكلات و مسائل آنها را بیشتر درك كند. مثلاً اگر قرار است برای بیمارستانی مدیر انتخاب شود بهتر است پزشك باشد. گرچه داشتن توان و دانش مدیریت ضروری است.
إِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنینَ أَ لَنْ یَكْفِیَكُمْ أَنْ یُمِدَّكُمْ رَبُّكُمْ بِثَلاثَةِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِكَةِ مُنْزَلینَ (آل عمران، 124) پیامبرصلیاللهعلیهوآله به سپاه خود در جنگ بدر میفرماید: خداوند ما را با سه هزار فرشته یاری میکند. آیا این مژده برای ما كافی نیست؟
31. یكی از وظایف رهبری، امیدوار كردن افراد و توجه دادن آنها به امدادهای خداوند، در راه رسیدن به اهداف است.
ناامیدی رقبا
لِیَقْطَعَ طَرَفًا مِنَ الَّذینَ كَفَرُوا أَوْ یَكْبِتَهُمْ فَیَنْقَلِبُوا خائِبینَ (آلعمران، 127) امدادهای الهی برای آن بود که كفار ریشه كن شوند یا ناكام و ناامید بازگردند.
32.شیوة مدیریت و اتخاذ سیاستها، باید به نحوی باشد كه دشمن و رقبا به ناامیدی كشیده شوند.
تلاش
وَ نِعْمَ أَجْرُ الْعامِلینَ (آلعمران، 136) و چه نیكوست پاداش اهل عمل.
33.با شعار و آرزو نمیتوان به چیزی دست یافت، كار و عمل و سخت كوشی است كه شیرینی موفقیت را به كام انسان مینشاند.
تقویت روحیه، بررسی عوامل شكست
وَ لا تَهِنُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَنْتُمُ اْلاعْلَوْنَ ... (آلعمران، 139) پس از شكست در جنگ احد، خداوند خطاب به مسلمانان میفرماید: سستی نكنید و غمگین نباشید كه شما برترید.
34.شكست موضعی در یك برهه از زمان، نشانه شكست نهایی نیست، بلكه تجربهای برای رسیدن به موفقیت و پیروزی است. 35.مدیر و رهبر باید روحیهها را تقویت كند. 36.در ضمن روحیه دادن باید به عوامل شكست توجه كرد. (چنان كه خداوند ضمن تقویت روحیه، فرمود: این بار سستی كردید و به دستورات خوب عمل نكردید.)
انسجام رویّه
ما مُحَمَّدٌ إِلاّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَ فَإِنْ ماتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلی أَعْقابِكُمْ... (آلعمران، 144) خداوند در بیان ضعفهای جنگ احد و توبیخ كسانی كه شایعه شهادت حضرت رسول صلی الله علیه و آله را انتشار دادند فرمود: محمد پیامبری است كه قبل از او هم پیامبرانی آمده و رفته، پس آیا اگر او بمیرد یا كشته شود، شما به وضعیت گذشته خود برمیگردید؟
37.رویّههای سازمانی باید چنان تشكّل و انسجامی داشته باشند كه حتی نبودن مدیر و رهبر در برهه ای از زمان، ضربه ای به سازمان و جریان امور آن نزند.
عوامل شكست سازمان
حَتّی إِذا فَشِلْتُمْ وَ تَنازَعْتُمْ فِی اْلامْرِ وَ عَصَیْتُمْ ... (آلعمران، 152) خداوند در بیان علل شكست جنگ احد میفرماید: شما رو به پیروزی بودید تا آنكه سست شدید و در میانه جنگ به نزاع بر سر تقسیم غنایم پرداختید و از دستور پیامبر نافرمانی كردید.
38.از جمله عوامل شكست هر سازمان، سستی افراد در انجام وظایف، نزاع و اختلافات داخلی و عدم اطاعت از مدیریتی واحد است.
قالَ إِنَّ اللّهَ مُبْتَلیكُمْ بِنَهَرٍ فَمَنْ شَرِبَ مِنْهُ فَلَیْسَ مِنّی... (بقره، 249) هنگامی كه لشگر بنی اسرائیل حركت كرد، (طالوت) به سربازان خود گفت: رودخانه-ای در بین راه است كه هركس از آن آب بنوشد، دیگر در سپاه من جایی ندارد.
17. مدیر باید نیروهای كارآمد را از نیروهای ناكارآمد جدا نماید تا بتواند نیروهای غیر¬مفید را از مجموعه طرد كند، زیرا حضور آنها باعث سست شدن سایر نیروها میگردد.
توجه به كاركنان
وَ قُلْ لِلَّذینَ أُوتُوا الْكِتابَ وَ اْلامِّیِّینَ ... (آل عمران، 20) خداوند به پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله میفرماید: به اهل كتاب (دانشمندها) و عوام مردم بگو: ...
18.مدیر باید به تمام افراد سازمان توجه داشته باشد، هم به سطوح مدیریتی و هم به عامّة كاركنان. كاركنان باید بدانند كه مهم هستند و نقش تعیین كننده ای در سازمان دارند و این اهمیت را در توجه و عنایت مدیر، احساس كنند.
ایمان
لا یَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكافِرینَ أَوْلِیاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنینَ ... (آل عمران، 28) نباید سرپرست مؤمنان از غیر خودشان باشد.
19.در جامعه اسلامی، ایمان داشتن شرط اصلی برای انتخاب مدیر و سرپرست است و اصولاً پستهای كلیدی (همچون مدیریت)، نباید به افراد بی¬ایمان واگذار شود، چون امكان سوء استفاده در این سمتها فراوان است.
آگاهی از گذشته
وَ یُعَلِّمُهُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ التَّوْراةَ وَ اْلإِنْجیلَ (آل عمران، 48) خداوند به حضرت عیسی كتاب و حكمت و تورات و انجیل آموخت.
20.مدیران هر برهه از زمان باید از حوادث و قوانین گذشته آگاه باشند و بدانند در گذشته چهاتفاقاتی در سازمان رخ داده و چه مقرراتی وضع گردیده است. (چنان كه خداوند به حضرت عیسی، تورات را كه قوانین گذشته بود، آموخت.)
قرآن كریم، کتابی که از سوی پروردگار عالم و خالق و پرورش¬ دهنده تمام موجودات از جمله انسان، نازل گردیده، بیان كننده نیازهای زندگی بشری برای رشد و تعالی و تکامل است، چنان كه در آیات گهربار آن کتاب فرمود: "تبیاناً لكل شیء" از طرفی آیات این سلسله هدایت، بر مدیر جامعه اسلامی، پیامبر اعظم صلیاللهعلیهوآله، نازل گردیده که خود اقدام به تشکیل حکومت و اداره آن به مدت ده سال نموده و در تمام آنات و لحظات و مشکلات، عنایات و راهنماییهای وحیانی راه گشای وی بوده است. در این پژوهش تلاش بر این است تا با مراجعه به تفسیر قرآن کریم که پل ارتباطی میان ذهنهای خسته ما و آیات نورانی کلامالله است، دستورات و ارشادات آن منشور ربّانی که نگاهی به حوزه علوم مدیریتی دارد، استخراج گردد. هدف از جمعآوری این مجموعه، فراهم آمدن نسخهای کارآمد و آسان فهم برای عموم علاقهمندان به مباحث مدیریت اسلامی بوده است، لذا تفسیری که مورد استناد و بازبینی قرار گرفته، «تفسیر نور» اثر حجتالاسلاموالمسلمین قرائتی میباشد که در شیوایی و روانی، از معدود آثار منتشره در میان تفاسیر قرآن کریم است و در نگارش آن، تفاسیر مشهور مورد رجوع بوده و از این لحاظ از جامعیت نسبی برخوردار میباشد. در بعضی از صفحات، ذیل نکات مطرح شده، آدرس آیاتی که مفهوم مشابه با آن را دارند جهت ارجاع علاقمندان ذکر گردیده که این روش باعث جلوگیری از تکرار آیات با مفهوم مشابه شده است. موضوع و عنوان هر یک از آیات به صورت تیتر بیان گردیده تا علاقمندان بتوانند در پژوهشهای خود از آنها به عنوان مواد خام، استفاده نمایند، اگر چه پردازش و تکمیل این فضای علمی، خود حرکتی دشوار و خلاقیت مدار است. فرق اساسی این پژوهش با دیگر فعالیتهای انجام شده در این حوزه، در رویکرد استناد به آیات و نحوه تایید گرفتن از آیات قرآن کریم است. عدهای با مراجعه به قرآن کریم، آیاتی که متناسب با مطالب علم مدیریت است را جدا نموده و آن مطالب را بوسیله آیات تایید میکنند. تایید گرفتن از آیات به این روش برای گزارههای کشفی علم مدیریت، خود اشتباهی بزرگ است که ضمن آسیب رساندن به شأن والای آن راهنمای سعادت، هدف خود را نیز تعمیم نمیدهد. حال آنکه رویکرد رجوع به آیات برای دانستن آنچه در مورد تاریخ و سرنوشت مدیران بشری و شرایط و شئون رهبری بیان داشته است، میتواند راهگشا و سازنده باشد، زیرا این نگاه، در چارچوبهای تعریف شده و ساختار یافته علم مدیریت صورت نمیگیرد، بلکه هر آنچه در اداره مجموعه اسلامی لازم و کافی است، مورد توجه و استفاده قرار میگیرد، یعنی به تک تک آیات به مثابه راهنمای هدایت مراجعه میشود و اگر آیات، نکتهای پیرامون علم مدیریت بیان میدارد، آن نکته به عنوان یک اصل هدایتگر در علم مدیریت اسلامی مورد استفاده قرار میگیرد. این پژوهش با مد نظر قرار دادن این رویکرد، از قرآن کریم پرسیده است: "چگونه مدیریت کنیم؟" و البته پاسخهایی که دریافت گردیده، چون مستند به یک سلسله کتاب تفسیری میباشد، ممکن است اندک و ناقص باشد به نحوی که تمام نیازهای مدیران را پاسخگو نباشد، لکن بزرگان گفتهاند: آب دریا را اگر نتوان کشید، هم به قدرت تشنگی باید چشید. فهرستبندی الفبایی و دستهبندی موضوعی دیگر ویژگی این مجموعه است که استفاده از آن را بسیار آسانتر میکند به نحوی که میتوان برای استفاده از آیات و نکات در دیگر پژوهشها، به صورت موضوعی مطالب را جستجو نمود. در بخش پایانی این مجموعه، تعدادی از آیات شرح شده در قسمت اول، بر اساس مبانی و ساختار علم مدیریت، دسته بندی شده است که میتواند جلوهای از کاربرد 300 نکته استخراج شده از آیات قرآن کریم باشد.
وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا ِلادَمَ ... (بقره، 34) به ملائكه امر نمودیم بر آدم سجده كنند.
1.لیاقت از سابقه مهمتر است. (فرشتگان قدیمی كه سالها خداوند را عبادت میكردند، باید برای انسان تازه به دوران رسیده، اما لایق، سجده كنند.) ارتقای سازمانی نیز باید بر مبنای شایستگی و لیاقت باشد و سابقه داشتن، كافی نیست.
پس از آنكه قوم بنی اسرائیل خطایی مرتكب شدند، خداوند فرمود: باید گاوی را ذبح كنند كه مشخصات آن گاو را اینگونه بیان فرمود: گاوی كه نه زمین را شخم بزند و نه آن را آبیاری كند.
2.در اجرای طرحها، منابع و عناصر فعال تولیدی و اقتصادی نباید منهدم شود. (لاذلول ...و لا تسقی)
پیگیری كارها
وَ لَقَدْ آتَیْنا مُوسَى الْكِتابَ وَ قَفَّیْنا مِنْ بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ ...(بقره، 87) خداوند به موسی، كتاب تورات عطا فرمود و پس از آن پیامبرانی پشت سر هم فرستاد تا دین الهی را تبلیغ كنند.
3.یكی از نكات لازم در راه رسیدن به موفقیت، پیگیری و تداوم برنامهها برای حصول نتیجه نهایی است. (همچنانكه خداوند، پیامبران را پشت سر هم برای دعوت مردم فرستاده است.)
برخورد با متخلفان
وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ بَعْدَ الَّذی جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ما لَكَ مِنَ اللّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا نَصیرٍ (بقره، 120) خداوند خطاب به پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله میفرماید: اگر از آنها (یهودیان و مسیحیان) پیروی كنی در حالی كه راه درست را به تو نشان دادهایم رابطهات با خداوند قطع خواهد شد.
4.پس از ابلاغ وظایف هر فرد، در برخورد با تخلف نباید هیچ تسامح و تساهلی به خرج داد. (همانطور كه خداوند حتی نسبت به پیامبرش بدون ملاحظه و با كمال قاطعیت برخورد میكند.)
در اینجا با برخی از آیاتی که در وصف امام علی(ع) نازل شده اند، آشنا خواهید شد.
آیاتی که در وصف امام علی علیه السلام نازل شده است(بخش اول)
امام علی شبهای قدر
"انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة و هم راکعون." (سوره مائده/ 55) بنا به نقل مفسرین و مورخین عامه و خاصه آیات زیادى(بیش از سیصد آیه) درباره ولایت على علیه السلام و فضائل و مناقب آن حضرت در قرآن کریم آمده است که نقل همه آنها از عهده این کتاب خارج است لذا ما در اینجا فقط به نقل چند مورد از کتب معتبره اهل سنت اشاره مینمائیم که جاى چون و چرا براى آنان باقى نماند.
1ـ آیه تبلیغ
ابو اسحق ثعلبى در تفسیر خود و طبرى در کتاب الولایة و ابن صباغ مالکى و همچنین دیگران نوشتهاند که آیه تبلیغ یعنى آیه 67 سوره مائده "یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک ..." درباره على علیه السلام نازل شد و رسول خدا صلى الله علیه و آله دست على را گرفت و فرمود: من کنت مولاه فعلى مولاه اللهم و ال من والاه... . (1)
2ـ آیه ولایت
عموم مفسرین و محدثین مانند فخر رازى و نیشابورى و زمخشرى و دیگران از ابن عباس و ابوذر و سایرین نقل کرده اند که روزى سائلى در مسجد از مردم سؤال نمود و کسى چیزى به او نداد، على علیه السلام که مشغول نماز و در حال رکوع بود با انگشت دست راست اشاره به سائل نمود و سائل متوجه شد و آمد انگشتر را از دست او خارج نمود و آیه "انما ولیکم الله و رسوله و الذین امنوا الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکوة و هم راکعون."(2) نازل گشت یعنى ولى و صاحب اختیار شما فقط خدا و رسول او و مؤمنینى هستند که نماز را بر پا میدارند و در حال رکوع زکوة میدهند. (اگر چه مؤمنین را به صیغه جمع آورده که در حال رکوع صدقه میدهند ولى در خارج مصداق واقعى آن منحصر به فرد بوده و على علیه السلام میباشد، بعضى هم گفته اند چون ائمه دیگر نیز داراى مقام ولایت بوده و اولاد معصومین على علیه السلام میباشند لذا به صیغه جمع قید شده است.)