بسم الله الرحمن الرحیم:

شرح دروس معرفت نفس درس اول جلسۀ ششم:

إقرَأ بِاسمِ رَبِّکَ الَّذی خَلَق0 خَلَقَ الاِنسانَ مِن عَلَق0 إقرَأ وَ رَبُّکَ الاَکرَم0 اَلَّذی عَلَّمَ بِالقَلَم0 عَلَّمَ الاِنسانَ مالَم یَعلَم0 هُوَ الَّذی بَعَثَ فِی الاُمّیینَ رَسُولاً مِّنهُم یَتلُوا عَلَیهِم ایاتِهِ وَ یُزَکّیهِم وَ یُعَلِمَهُمَ الکِتابَ وَ الحِکمَةِ وَ اِن کانُوا مِن قَبلُ لَفی ضَلالٍ مُّبین.
در ابتدای معرفت نفس جهت تبرّک، این چند آیۀ شریفه که آیات سورۀ مبارکۀ علق و آیۀ پایانی آن مربوط به سورۀ مبارکۀ جمعه آورده اند. اولین آیه ای که بر پیغمبر نازل شده همین آیۀ شریفۀ إقرَأ بِاسمِ رَبِّکَ الَّذی خَلَق0 خَلَقَ الاِنسانَ مِن عَلَق است که این بحث با معرفت نفس هم هماهنگ است.
معلوم می شود اولین خطابی که به جناب رسول الله صلی الله علیه و آله و سلّم شده این است که خودت را بخوان. الله ی که (خَلَق) است و خلق می کند. این خدا را بخوان و خدایی را که خَلَقَ الاِنسانَ مِن عَلَق بخوان. در حقیقت در همین یک جملۀ اولیۀ این آیه هم معرفت ربّ مطرح است و هم معرفت نفس مطرح است و در هر دو جا هم با لفظِ شریفِ إقرَأ آمد که بخوان و قرائت را هم درجات و مراتب است. اعم از قرائت و خواندن ظاهر که با لفظ و لب و لپ و دندان و زبان و امثال اینها در نشئه طبیعت پیاده می شود و قرائت در عالم مثال و قرائت عقلی و قرائت قلبی و قرائت روحی و قرائت سِرّی که اینها همه مراتب قرائت است که خداوند به پیغمبر خطاب می فرماید که مرا در همۀ مراتبِ وجودِ نظامِ هستی بخوان إقرَأ بِاسمِ رَبِّک، در هر کجا هستی و در هر مرتبه ای در همان مرتبه مرا بخوان که به اسم ربت دائما اهلِ قرائت باش. اینجا الان وارد بحثِ تفصیلی آیه نمی شویم.