داستان‌ هاروت‌ و ماروت‌ چیست؟

«هاروت» و «ماروت» نام دو فرشته الهی است که در سرزمین بابل که در سحر و جادوگری فرو رفته و برای مردم مشکلات بسیار ایجاد نموده بود، به صورت انسان مأمور شدند تا این مشکل را رفع کنند، اما عده ای به جای این که با کلید آنان قفل زندگی را بگشایند، با آن کلید اقدام به قفل نمودن زندگی دیگران و ایجاد مشکل برای سایرین نمودند.

غدیر منشور انسانیت

امنیّت، بستر شکوفایی

نخستین شرط زندگی سالم وجود امنیّت است. امیرمؤمنان علی علیه السلام می فرمایند: «آسایش زندگی در امنیّت است»⁽⁵⁾ و «هیچ نعمتی در زندگی همانند امنیت نیست».⁽⁶⁾ بر این اساس مهم ترین دغدغه همه رهبران الهی قبل از هر کاری ایجاد امنیت بوده است و بسیاری از آموزه های الهی به برچیدن عوامل ناامنی از جامعه مربوط می شود. در فقه اسلامی نیز، سخت ترین مجازات ها برای کسانی در نظر گرفته شده است که امنیّت جامعه را به خطر می اندازند. در آیه ای از قرآن آمده که عده ای از مردم جهت شکایت از دشمنان خود، به نزد ذوالقرنین آمدند و او برای فراهم کردن امنیت شان، بین آنها و دشمنانشان سدّی را بنا کرد که در تاریخ ضرب المثل شده است.⁽⁷⁾ باز با توجه به اهمیّت امنیت بود که هنگام بنای کعبه، حضرت ابراهیم علیه السلام نخستین چیزی را که از خداوند برای آن سرزمین تقاضا کرد، نعمت امنیت بود. قرآن کریم در این باره می فرماید: «به یاد آور آن هنگامی را که ابراهیم گفت: پروردگارا، این سرزمین را شهری امن قرار ده و اهل آن را، آنهایی که مؤمن اند، از ثمرات گوناگون روزی ده...».⁽⁸⁾

______________________________

1. بقره: 258.

2. یونس: 13.

3. نهج البلاغه، نامه 53.

4. بقره: 124.

5. شرح غررالحکم، ج 4، ص 100.

6. همان، ج 6، ص 435.

7. کهف: آیات 94 تا 98.

8. بقره: 126.

قرآن به عنوان معجزه جاویدان پیامبر بزرگوار اسلام صلی الله علیه و آله برترین کتاب شناخت و معرفت است، کتاب انسان سازی و تربیت که تمامی راههای رستگاری در آن یادآوری شده است .

بهترین سند این سخن، قرآن کریم است که فرمود: «وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِّلنَّاسِ بَشِیرًا وَنَذِیرًا؛ ما تو را بشارت دهنده و ترساننده، براى عموم مردم فرستادیم». (سبأ (34) آیة 28)

نیز فرمود: «و ما أرسلناک الا رحمةً للعالمین؛ ما تو را جز براى رحمت جهانیان نفرستادیم». (انبیاء (21) آیة 107)

از این رو می بینیم قرآن در دعوت های خود از لفظ «الناس» بهره گرفته و می گوید: «یا أیّها النّاس قدجائکم الرّسول بالحقّ من ربّکم فآمنوا خیراً لکم؛ اى مردم، رسولى از جانب پروردگار شما به حق نزد شما آمده است. پس به او ایمان بیاورید که براى شما بهتر است». (نساء (4) آیة 170)

قرآن برای رساندن انسان به  سعادت همیشگی نازل گردیده و در این راستا کلیات هر آن چه برای رسیدن به این هدف لازم بوده، بیان نموده است.

به عبارت دیگر قرآن به عنوان قانون اساسی اسلام در بر گیرنده مجموعه ای از اصول و ضوابط هماهنگ با خطرات انسانی است که همواره بر تارک اندیشه ها چون خورشیدی می درخشد، و سعادت و عظمت را در گرو آشنایی و عمل به قوانین خود می داند.

برخورد منصفانه قرآن با شرابخواری

خداوند در مقابل گناهانی همچون قمار و شرابخواری ابتدا سخت و تند برخورد نمی‌ کند؛ بلکه با انصاف می ‌فرماید که این ‌ها منافع مادی و زود گذر و شخصی مثل حالت فراموشی غم‌ های زندگی در مستی و مالیات شراب برای دولت ‌ها دارد. اما ضررهای روحی و بهداشتی و اجتماعی آن زیادتر است.

ممنوعیت شرابخواری، چرا و چگونه؟

خمر به معنای پوشش است و هر چیزی که چیز دیگر را بپوشاند و مخفی کند، «خمار» می‌ گویند. اما در اصطلاح شریعت، به هر چیزی که مست کننده باشد، خمر می‌ گویند؛ خواه از انگور گرفته شده باشد یا از کشمش و خرما.

به این نوع مایعات از این جهت خمر می‌ گویند که این مایعات به جهت مستی ‌ای که ایجاد می ‌کنند، بر روی عقل پرده‌ای می ‌افکنند و نمی ‌گذارند بد را از خوب و زشت را از زیبا تشخیص داد.(مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج2، ص 73)

چرا هیچ یک از ائمه(ع) تفسیر قرآن ننوشته اند؟

تفسیر قرآن یعنی برطرف نمودن ابهام از الفاظ مشکل و دلالت کلامی قرآن در مرحله اول بر عهده شخص پیامبر (ص) است. همان گونه که ابلاغ قرآن هم بر عهده همان حضرت است

« أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ‏ » [i]

« این ذکر [=قرآن‏] را بر تو نازل کردیم، تا آنچه به سوی مردم نازل شده است برای آنها روشن سازی؛ و شاید اندیشه کنند! ».

این کار که شؤونی از شؤونات پیامبر (ص) بوده است در محورهای زیر توسط ایشان به انجام رسید:

الف:تبیین شرایط و احکام آنچه که در قرآن به  صورت کلی تشریع شده است، مثل این که در قرآن آمده است:

«أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ» [ii]

«نماز را برپا می‏دارند، و زکات می‏دهند.»

«وَ لِلّهِ عَلَی النّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ» [iii]

« و برای خدا بر مردم است که آهنگ خانه (او) کنند»

چگونگی انجام این سه فریضه و فرائض دیگر در سنت یعنی گفتار و رفتار و تقریر پیامبر (ص) آمده است.